Angiografia
Angiografia jest techniką diagnostyczną polegającą na podaniu pacjentowi przez cewnik środka cieniującego (jod Z-53) do jego naczyń i rejestracji przepływu zakontrastowanej krwi.
W zależności od poziomu cewnikowania wyróżnia się flebografię ( podanie dożylne – w neuroonkologii praktycznie nie możliwe do wykonania) oraz arteriografię (podanie dotętnicze). Arteriografia pozwala na dokładną ocenę przebiegu naczyń – nawet o średnicy poniżej 1 mm. W onkologii wykorzystuje się ją do oceny unaczynienia nowotworów oraz stopnia przemieszczania naczyń. Stosuje się ją np. w terapii paliatywnej lub jako przygotowanie do leczenia chirurgicznego – embolizacji naczyń.
Angiografia dostarcza informacji diagnostycznych w onkologii na podstawie analizy unaczynienia patologicznego i zagęszczenia naczyń włosowatych, charakterystycznego dla nowotworów cechujących się angiogenezą ( angiogeneza nowotworowa jest procesem, który polega na tworzeniu nowych naczyń krwionośnych) oraz dzięki przemieszczeniu naczyń – co jest pomocne w przypadku zmian nowotworowych słabo unaczynionych.
I tak, wzmożone unaczynienie nowotworów centralnego układu nerwowego jest dwojakiego typu:
1. Zwiększenie liczby prawidłowych naczyń, dające silne wysycenie kontrastowe blush, czyli przebarwienie, występuje zwykle w fazie włośniczkowej lub żylnej. Jednolite wzmocnienie zacieniowania obrazu nowotworu w fazie włośniczkowej można obserwować w przerzutach i oponiakach.
2. Obecność naczyń patologicznych będących wytworem własnym nowotworu. Naczynia o zmiennej średnicy i krętym przebiegu, z mikrotętniakami bądź przetokami tętnicz0żylnymi i nietypowymi podziałami, które mogą się kończyć ślepo, to cechy naczyń patologicznych. Do nowotworów dobrze unaczynionych należą: glioblastoma, oponiaki, nerwiaki, przerzuty raka i nowotwory splotu. Stwierdzenie naczyń patologicznych możliwe jest na ogół w wypadku większych zmian.
Angiografia to źródłem informacji diagnostycznej na podstawie kierunku przemieszczania naczyń. Nowotwory płata ciemieniowego (oponiaki, astrocytoma, oligodendroglioma albo glioblastoma) zniekształcają okolicę trójkąta komorowego komory bocznej i przemieszczają odcinek dystalny tętnicy okołospoidłowej oraz naczynia jej dorzecza. Nowotwory płata czołowego zniekształcają róg przedni komory bocznej i przemieszczają tętnicę przednią mózgu. Nowotwory płata potylicznego przemieszczają ku przodowi i ku podstawie komory boczne oraz tętnice przebiegające w szczelinie bocznej mózgu. Nowotwory płata skroniowego powodują boczne przemieszczenie komór; unoszę również tętnicę środkową i tylną mózgu oraz tętnicę naczyniówkową. Zmiany zlokalizowane w obrębie półkul móżdżku (medulloblastoma, pilocytarny astrocytoma, przerzuty) przemieszczają tętnicę móżdżkową dolną przyśrodkowo, a tętnicę mózgu i tętnicę móżdżku górną – ku górze.
Angiografia posiada pewne wady. Należą do nich: inwazyjność, miejscowe powikłania wynikające z cewnikowania naczyń (tętniaki, krwiaki, zakrzepica) oraz działania niepożądane na skutek podawania środka cieniującego.