Radiografia czaszki
Radiografia czaszki polega na uzyskaniu dwuwymiarowego obrazu tkanek po ekspozycji wiązką promieniowania elektromagnetycznego o częstotliwości rentgenowskiej. Obraz utrwalany jest na specjalnej emulsji fotograficznej, a w systemie radiografii cyfrowej – na wielokrotnie używanych płytach fosforowych lub selenowych.
Radiogram stanowi obraz pochłaniania promieniowania przez tkanki. Największą wartość diagnostyczną mają badania narządów o dużej różnicy gęstości, co przekłada się na pochłanianie promieniowania.
Radiografia czaszki w diagnostyce guzów mózgu pozwala na wykonanie zdjęcia przeglądowego czaszki, które może wykazać objawy wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego zależne od wieku chorego i czasu trwania choroby. Najwcześniejszym objawem jest erozja blaszki twardej grzbietu siodła tureckiego. Objawami zmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego u dzieci na obrazie z badania są: powiększenie wymiarów głowy, poszerzenie szwów, pogłębienie wycisków palczastych. U dorosłych natomiast – pogłębienie rowków naczyniowych, poszerzenie otworów wypustów żylnych i odwapnienie wyrostków pochyłych siodła.
Oprócz tego radiografia czaszki może dostarczyć informacji o patologicznych zwapnieniach. Do nowotworów mózgu, w których często dochodzi do zwapnienia należą: oligodendroglioma, nowotwory splotu naczyniówkowego, ependymoma, neurocytoma, oponiaki, czaszkogardlaki, potworniaki, chordoma, rzadziej torbiel skórzasta i naskórkowa, gruczolaki przysadki i przerzuty.
Radiografia czaszki wykorzystywana jest również przy podejrzeniu pierwotnych i przerzutowych nowotworów kości czaszki lub aby ocenić charakterystyczne zmiany wywołane przez oponiaki.
Niektóre wolno rosnące nowotwory kanału kręgowego (oponiaki, nerwiaki) mogą być przyczyną poszerzenia kanału kręgowego, zwłaszcza w wypadku zniszczenia lub zniekształcenia będącego efektem długotrwałego ucisku części kostnych kręgosłupa, jak np. poszerzenie otworów międzykręgowych w przypadku nerwiaków i paraganglioma.
Radiografia czaszki nie odgrywa aktualnie istotnej roli w diagnostyce raka mózgu pomimo szerokiej dostępności i niskich kosztów. Wadą radiografii czaszki jest ograniczony zakres obrazowania tkanek o zbliżonej gęstości oraz narażenie na promieniowanie jonizujące. Badania te charakteryzują się niską czułością i swoistością. Uwidocznienie zmian patologicznych na zdjęciach czaszki najczęściej nie wystarcza do ustalenia rozpoznania i wymaga pogłębienia diagnostyki.