Avastin (bewacyzumab) w leczeniu glejaka

AVASTIN (bewacyzumab) nie jest zarejestrowany wleczeniu guzów mózgu na terenie Unii Europejskiej. W terapii złośliwych guzów mózgu w Polsce lek ten jest stosowany off-label (poza wskazaniami).  W USA, Kanadzie i Australii AVASTIN został dopuszczony do obrotu w leczeniu glejaka IV stopnia we wznowie/progresji.

AVASTIN w leczeniu złośliwych guzów mózgu oraz inne metody leczenia raka mózgu z wykorzystaniem leków celowanych molekularnie są obecnie przedmiotem wielu badań.

Wprowadzenie nowych metod leczenia guzów mózgu jest konieczne ze względu na wciąż niezadowalającą skuteczność leczenia chirurgicznego, radioterapii guzów mózgu oraz dostępnej chemioterapii guzów mózgu szczególnie w odniesieniu do złośliwych glejaków.

Terapia celowana molekularnie to nowa forma leczenia nowotworów zaliczana do chemioterapii, choć używa się w niej leków, które nie są typowymi cytostatykami. Jest ona oparta na lekach planowanych molekularnie, czyli takich, które wykorzystują swoiste mechanizmy komórkowe, blokując te mechanizmy albo receptory komórek nowotworowych.

Histologicznie glejaki IV stopnia od glejaków niższego stopnia odróżnia się właśnie poprzez potwierdzenie obecności jednego z patologicznych objawów związanych z angiogenezą: rozwoju mikrokrążenia i nekrozy. W komórkach glejaka  o wyższej złośliwości znacznie częściej występuje nadmierna ekspresja czynnika wzrostu śródbłonka naczyń (VEGF).
Ekspresja VEGF jest szczególnie wysoka w GBM w porównaniu do gwiaździaka anaplastycznego (G‐III). Możliwości leczenia ukierunkowanego na VEGF-A lub receptor VEGF typu 2. obejmują stosowanie przeciwciał monoklonalnych ( bewacyzumab AVASTIN ) lub drobnocząsteczkowych inhibitorów kinaz tyrozynowych np. watalanibu, sunitynibu oraz sorafenibu. Najbardziej zaawansowane są badania z wykorzystaniem bewacyzumabu AVASTINU

AVASTIN wykazuje mechanizm, który polega  na hamowaniu tworzenia naczyń krwionośnych poprzez wiązanie się z czynnikiem wzrostu naczyń śródbłonka (VEGF), kluczowym mediatorem waskulogenezy i angiogenezy.

AVASTIN BEWACYZUMAB W LECZENIU GLEJAKA – ZAREJESTROWANY W USA, W POLSCE OFF-LABEL

AVASTIN (bewacyzumab) nie jest zarejestrowany w leczeniu guzów mózgu na terenie Unii Europejskiej. W terapii złośliwych guzów mózgu w Polsce lek ten jest stosowany off-label (poza wskazaniami). W listopadzie 2009 roku CHMP odrzucił wniosek o rozszerzenie wskazań rejestracyjnych Avastinu o zastosowanie w monoterapii lub w połączeniu z irynotekanem w leczeniu glejaka wielopostaciowego po nawrocie choroby.

W USA, Kanadzie i Australii AVASTIN został dopuszczony do obrotu w leczeniu glejaka IV stopnia we wznowie/progresji.

Przykładowo wyniki II fazy wykazały, że AVASTIN w skojarzeniu z irynotekanem u chorych na glejaka wielopostaciowego w stadium nawrotu po wcześniejszej radiochemioterapii z udziałem Temodalu dał 57% obiektywnych odpowiedzi i 46% przeżyć wolnych od progresji wobec – odpowiednio – 6% i 15 % w historycznej grupie kontrolnej (Vredenburgh i wsp 2007).

Według przytoczonego badania leczenie z udziałem Avastinu było dość dobrze tolerowane, szczególnie biorąc pod uwagę stosunkowo niską częstość powikłań zakrzepowo-zatorowych, co jest najpoważniejszym skutkiem ubocznym leczenia antyangiogennego.

AVASTIN BEWACYZUMAB- DAWKOWANIE

Informacje o produkcie leczniczym pochodzące z innych rejonów, gdzie AVASTIN jest zarejestrowany w leczeniu glejaków, zalecają dawkowanie 10mg/kg masy ciała raz na 2 tygodnie (USA, Kanada, Australia) lub 15mg/kg masy ciała raz na 3 tygodnie we wlewie dożylnym (Australia) oraz zalecają stosowanie leku do czasu progresji choroby lub niemożliwej do zniesienia przez pacjenta toksyczności.

AVASTIN W RAKU MÓZGU – ZASTRZEŻENIA

Warto przytoczyć dokument – Rekomendacja nr 74/2011 Prezesa AOTM z dnia 17 października 2011 roku, który wskazuje, że faktycznie istnieją przesłanki aby stosować AVASTIN bewacyzumab w leczeniu guzów mózgu – szczególnie złośliwych glejaków. Gęstość unaczynienia glejaków o stopniu złośliwości histopatologicznej do stopnia II jest zbliżona do prawidłowej tkanki mózgowej, natomiast istotnie wzrasta w glejakach anaplastycznych (G‐III), zaś w GBM jest największa spośród wszystkich znanych nowotworów złośliwych.

Jednocześnie, ten sam dokument stwierdza pewne zastrzeżenia co do udokumentowania efektywności klinicznej jaką wykazuje AVASTIN w leczeniu złośliwych guzów mózgu: W wyniku przeprowadzonego przeszukiwania baz danych stwierdzono brak zakończonych badań III fazy oceniających stosowanie bewacyzumabu w leczeniu guzów mózgu. Odnaleziono jedynie informację o trwających badaniach III fazy dla bewacyzumabu w skojarzeniu z innymi interwencjami.

Według przytoczonego dokumentu charakterystyka produktu leczniczego AVASTIN obowiązująca na terenie Unii Europejskiej (gdzie AVASTIN w leczeniu guzów mózgu nie uzyskał rejestracji), nie podaje informacji o bezpieczeństwie stosowania bewacyzumabu w leczeniu guzów mózgu. Przedstawia dane o działaniach niepożądanych zaobserwowanych w leczeniu innych typów nowotworów, w których AVASTIN ma zarejestrowane wskazania. Do najcięższych działań niepożądanych AVASTINU należały perforacje żołądkowo‐jelitowe, krwotoki i tętnicza zakrzepica zatorowa.

Reasumując – AVASTIN w leczeniu złośliwych guzów mózgu oraz inne metody leczenia raka mózgu z wykorzystaniem leków celowanych molekularnie powinny być przedmiotem dalszych badań.

Bibliografia AVASTIN BEWACYZUMAB

Pod. red. M. Krzakowski, Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych – 2011 r., Tom I, Gdańsk 2011.
P. Liberski, W. Kozubski, W. Biernat, R. Kordek, Neuroonkologia kliniczna, Lublin 2011.
Rekomendacja nr 74/2011 Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych z dnia 17 października 2011 r. w sprawie
usunięcia świadczenia opieki zdrowotnej „bewacyzumab we wskazaniu leczenie guzów mózgu” z wykazu świadczeń gwarantowanych, realizowanych w ramach programu chemioterapii niestandardowej.

ZOBACZ: CHEMIOTERAPIA GUZÓW MÓZGU

ZOBACZ: OPERACJA GUZA MÓZGU